مصرف مواد مخدر بشدت تهدید کننده سلامت دهان و دندان وهمچنین سلامت عمومی بدن است

سلامت دهان و دندان مهمتر از آن چیزی است که تصور میشود. زیرا سلامت دهان، دندان ها و لثه ها می تواند بر سلامت عمومی تأثیر بگذاردپس آگاهی بیشتر از سلامت دهان و دندان سبب می شود بهتر بتوانیم از سلامت کلی بدن خود محافظت کنیم.

همانند سایر نواحی بدن، دهان ما مملو از باکتری است که اگرچه عمدتاً بی ضررند اما عده ای  بیماریزا هستند. از آنجا که دهان ما نقطه ورود به بدن بویژه دستگاه گوارش و دستگاه تنفس  است پس  باکتری ها می توانند باعث ایجاد بیماری در آنها شوند.

به طور معمول، دفاع طبیعی بدن و مراقبت های بهداشتی دهان و دندان خوب، مانند مسواک زدن روزانه و نخ دندان کشیدن، باکتری ها را تحت کنترل نگه می دارد. اما بدون رعایت بهداشت دهان و دندان، باکتری ها می توانند به سطوحی برسند که ممکن است منجر به عفونت های دهان مانند پوسیدگی دندان و بیماری لثه شوند.

بعلاوه بزاق دهان یک عامل بسیار موثر در حفظ سلامت دهان و دندان میباشد. بزاق ماده ای است که غذا را می‌شوید و اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های دهان را خنثی می‌کند و به محافظت در برابر میکروب‌هاکمک می‌کند. کاهش جریان بزاق زمینه بیماری را فراهم میکند. برخی داروها - مانند ضد احتقان ها، آنتی هیستامین ها، مسکن ها، دیورتیک ها و داروهای ضد افسردگی – و نیز مواد مخدر و روان گردان می توانند جریان بزاق را کاهش دهند.

از آنجا که اعتیاد به مواد مخدر وسو ء مصرف مواد روزبروز درحال پیشرفت است  لذا توجه هرچه بیشتر به سلامت دهان و دندان و ارتباط آن با مواد مخدر کاملا محسوس و ضروری است .

درهمین راستا ، خانم دکتر فیروزه نیلچیان عضو هیئت علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دستیاران ایشان یک مطالعه تحقیقاتی با عنوان : " مرور نظام مند بر ارتباط بین سوء مصرف مواد مخدر و سلامت دهان و دندان " به انجام رسانده  اند که به نتایج بدست آمده در اینجا اشاره می شود.

اولا اعتیاد به مواد مخدر موجب کاهش انگیزه و اعتماد به نفس می‏شود، در نتیجه میزان رعایت بهداشت دهان و میزان مراجعات منظم به دندانپزشکی به شدت کاهش می‏یابد. و نیز مصرف مواد مخدر باعث خشکی دهان وکاهش PH بزاق و افزایش تشکیل پلاک و جرم دندانی می‏شود. از سوی دیگر اعتیاد به مواد مخدر موجب افزایش تمایل به مصرف قند میشود که خود عاملی برای ایجاد پوسیدگی است.

مواد مخدر با کاستن از مواد ضد باکتري و ضد عفوني کننده هاي موجود در بزاق و ترشحات شيار لثه، قدرت مقاومت دندانها و بافتهاي دهاني را در مقابل ميکروبها و عوامل پوسيدگي زا کاهش مي دهند.

همچنین مواد مخدر در ترکيب با مواد غذايي و يا مواد حاصل از اثر باکتريها بر مواد غذايي ، انواع سموم و فرآورده هاي شيميايي مضر و مخرب را پيرامون دندانها و بافتهاي لثه ايجاد مي کند و سبب تخريب بسيار مي شوند.

ضمنا سيگار و مواد مخدر و انواع مواد حاصل از استعمال آنها شرايط را جهت چسبندگي بيشتر خرده هاي غذايي و ميکروبهاي مولد پوسيدگي به سطح دندان‌ها و بافتهاي نگهدارنده دندان فراهم مي کند و بالطبع پاک نمودن و حذف اين مواد توسط مسواک و خمير دندان مشکل‌تر مي شود.

مواد اعتیادآور از یک طرف سیستم خون‌رسانی را ضعیف می‌کنند که باعث تحلیل لثه می‌شودو از طرف دیگر مواد و يا گازهاي حاصل از سوختن آنها ضمن کاستن از تعداد و تنوع باکتريهاي مفيد حفره دهان، زمينه رشد و تکثير انواع باکتريهاي بيماريزا را فراهم مي آورند و لذا زمينه تسريع روند تخريب و پوسيدگي دندانها بوجود می آید.

باید دانست که مصرف سيگار و مواد مخدر با کاستن از فعاليت سلولهاي سطحي بافتهاي دهان و نيز کشتن سلولهاي مولد بزاق سبب کاهش شديد ميزان ترشح بزاق و خشکي دهان مي شوند که زمينه تخريب شديد و سريع دندانها و ايجاد عوارض شديد در لثه‌ها و ساير قسمتهاي دهان مي شود. اثر اين مواد حتي بر غدد بزاقي بزرگ اطراف دهان نيز ديده مي شود که کاهش ترشح بزاق و خشکي دهان را سبب شده اند.

فرد معتاد غالباً با نگرانیهای روانی و اجتماعي و اقتصادي مواجه است و بدلیل فشار روانی ، بصورت ناخودآگاه دچار فشردن دندانها ودندان قروچه در خواب مي شوند که سبب پوسيدگي شديد اطراف طوق دندان مي شود

سلولهاي دفاعي بدن که در بزاق مانند ساير قسمتهاي بدن وجود دارند با عوامل بيماري زا مبارزه مي کنند. اين سلولها بواسطه مصرف مواد مخدر و سيگار غير فعال شده و توانايي دفاعي خويش را از دست مي دهند و با توجه به اين اصل که مهمترين راه ورود ميکروبها به بدن ، دهان مي باشد عدم فعاليت صحيح و مؤثر سلولهاي فوق، نه تنها بر بهداشت دهان و حفظ سلامتي دندانها اثر سوء مي گذارد بلکه سلامت عمومي بدن را نيز به مخاطره انداخته و ورود انواع عوامل بيماري زا و بروز انواع بيماري‌ها در دستگاه هاي مختلف بدن را سبب مي شود.

بنابراین نتیجه میگیریم مصرف مواد مخدر بشدت تهدید کننده سلامت دهان و دندان وهمچنین سلامت عمومی بدن است و باید به معاینات افراد معتاد توجه بیشتری شود.

لازم به ذکر است با عادت روزی دوبار مسواک زدن در همین مصرف کنندگان مواد مخدر میزان  پوسیدگی در بین آنها به میزان زیادی کاهش یافت و این موضوع اهمیت آموزش مناسب در بین این قشر از جامعه را نشان میدهد.