«احساس‌نگاری» در درمان جنبه‌های هیجانی زوجهای نابارور و افزایش موالید موثر واقع می شود
ناباروری یکی از معضلات بزرگ انسان در طول تاریخ بوده و در واقع مطالعات زیادی نشان داده که اگر رخدادهای پر‌استرس زندگی انسان‌ها را مقایسه کنیم؛ بعد از مرگ فرزند، مرگ پدر و مادر، مرگ همسر و خیانت همسر چهارمین رتبه به ناباروری اختصاص پیدا می‌کند، یعنی استرس آن در رتبه چهارم است.
با توجه به اینکه شیوع ناباروری در زوجهای ایرانی در تحقیقی که در سال ۱۳۹۸ انجام شده برابر20 و سه دهم درصد بوده است بعبارتی از هر پنج زوج ایرانی یک زوج با مشکل ناباروری دست و پنجه نرم می‌کند.
همچنین باید گفت استرس ناباروری تاثیر منفی بر شئونات مختلف زندگی افراد؛ من‌جمله از جهت هیجانی که منظور جنبه عاطفی است و همینطور از جنبه اجتماعی و حتی جنبه جسمی دارد که استرس‌ها می‌توانند منجر به بیماری‌های روان‌تنی (سایکو سوماتیک) شوند که البته هر اضطراب و استرس و نگرانی می‌تواند درانسان این علائم جسمی را بوجود آورد.
متاسفانه علیرغم این که این استرس ناباروری به شدت روی جنبه‌های عاطفی و اجتماعی زوج نابارور تاثیر منفی می‌گذارد اما در درمان‌های ناباروری به این ابعاد توجهی نمی‌شود و عمدتاً تمرکز بر جنبه درمان ناباروری از جهت وقوع تخمک‌گذاری، درست شدن جنین و کاشته شدن جنین تمرکز دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد که ۲۳ درصد از زنان ناباروری که تحت درمان‌های ناباروری پیشرفته هستند افسردگی خفیف تا شدید را تجربه می‌کنند و این آمار خیلی بالایی است.این افسردگی و اضطراب می‌تواند منجر به اختلال در خواب شود و این اختلال در خواب خودش باعث می‌شود که ریتم ترشح هورمون‌های بدن در طول شبانه‌روز بهم بخورد و بهم‌خوردن ریتم روزانه هورمون‌ها خودش می‌تواند مجدداً منجر به کاهش توانایی باروری شود بعبارتی ما با یک سیکل معیوبی روبرو هستیم که ناباروری، اضطراب و استرس و افسردگی ایجاد می‌کنند و این موارد اختلال خواب ایجاد می کند و اختلال خواب به دلیل برهم زدن نظم هورمون‌ها باز منجر به ناباروری می‌شود.حال اگر برای شکستن این سیکل معیوب لازم است که از زوجهای نابارور از نظر عاطفی و اجتماعی حمایت شود. در این خصوص روش‌هایی که بکار رفته همگی روش‌های روانشناختی هستند و انجام آنها مستلزم حضور یک روانشناس است؛ شامل آموزش‌های رفتاری شناختی، گروه درمانی، طرح‌واره درمانی، نمایش درمانی و همچنین واقعیت درمانی، توانمندسازی روانشناختی و رفتار درمانی دیالکتیک که جزو جدیدترین روش‌های روانشناختی برای مشکلات روانی هستند که همه این روش‌ها به عنوان روش‌های موفق هستند؛ اما این روش‌ها همگی روش‌های پرهزینه‌ای هستند چه از نظر هزینه اقتصادی و چه از نظر زمان بر بودن؛ چون اینها نیاز به روانشناس دارند هزینه‌های روانشناسی گران است و نیازمند هماهنگی و نوبت گرفتن و مراجعه و ... هستند. روش احساس نگاری در واقع برون‌ریزی هیجانی یا تخلیه هیجانات درونی است که در این روش فرد به مدت چند روز احساسات خودش را روی کاغذ می‌آورد.
در مطالعه ای که دکتر داده خواه تهرانی، عضو هیئت علمی گروه مامایی و بهداشت باروری دانشکده پرستاری و مامایی انجام دادند، از بین خانم‌های ناباروری که به کلینیک‌های ناباروری اصفهان مراجعه کرده بودند کسانی که دارای ویژگی‌های مورد نظر بودند، بصورت تصادفی به دو گروه اینها را تقسیم شده وگروه اول که گروه آزمون بودند دقیقا باید احساس‌نگاری را انجام داده و در مورد نگرانی‌های خودشان در مورد ناباروری می‌نوشتند مثلا من نگران این هستم که نکند با این همه پولی که خرج کردیم نتیجه نگیریم و برای مداخله بعدی هم پول نداشته باشیم من نگران این هستم که کلا این روش‌های ناباروری مشکل من را حل نکند و نازا بمانم و این نازایی منجر به طلاق و آشفتگی زندگی من بشود و من نگران این هستم که...پس از آن این
نتایج طرح نشان داد که بعد از سه روز دو گروه مقایسه شدند، که در گروهی که آزمون احساس‌نگاری انجام داده بودند استرس، اضطراب، افسردگی و کیفیت خواب بهتر از گروه کنترل بود. بنابراین احساس‌نگاری یک روش موثر برای درمان جنبه‌های هیجانی زوجهای نابارور است و این درمانی است که به افزایش موالید کمک می‌کند.