دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پیشتاز در اخلاق پژوهش؛ کسب رتبه اول کشوری و پیشرفت در نظارت و آموزش
دکتر محسن شهریاری، مسئول دبیرخانه اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ضمن اعلام خلاصه‌ای از عملکرد این دبیرخانه در بازه زمانی شهریور ۱۴۰۳ تا شهریور ۱۴۰۴، به تشریح دقیق و جامع فعالیت‌ها و دستاوردهای این حوزه کلیدی پرداخت.
دکتر شهریاری با اشاره به جایگاه مهم حوزه اخلاق در پژوهش گفت: حوزه اخلاق در پژوهش، مسئولیت اعطای کد اخلاق به طرح‌های تحقیقاتی تصویب شده دانشگاه را بر عهده دارد و این مهم از طریق 6 کمیته اخلاق پژوهش و 1 کمیته تخصصی مربوط به کار با حیوانات آزمایشگاهی انجام می‌شود. مجموعاً 7 کمیته فعال در دانشگاه وظیفه بررسی دقیق و موشکافانه اخلاقی طرح‌های تحقیقاتی را برعهده دارند.
وی افزود: در سال گذشته، این کمیته‌ها تعداد 1564 طرح تحقیقاتی داخلی و 54 طرح خارجی را بررسی کرده و اکثریت این طرح‌ها موفق به اخذ کد اخلاق شدند. این موفقیت، مرهون تلاش مستمر اعضای هیئت علمی متخصص، حقوقدانان، نمایندگان جامعه، متخصصان آمار و اپیدمیولوژی و کارشناسان پزشکی است که به دقت ابعاد مختلف پژوهش را از نظر اخلاقی بررسی می‌کنند.
مسئول دبیرخانه اخلاق در پژوهش با تاکید بر اهمیت نظارت مستمر اظهار داشت: علاوه بر اعطای کد اخلاق، نظارت بر روند اجرای طرح‌های تحقیقاتی نیز از وظایف اصلی ماست. برای اولین بار در سطح کشور، کارگروه نظارت بر طرح‌های اخلاقی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل شد تا به ارزیابی تطابق فرآیندهای اجرایی با پروپوزال‌های تصویب شده بپردازد. این فرآیند تضمین‌کننده صحت و سلامت علمی و اخلاقی اجرای پژوهش‌ها است.
دکتر شهریاری به اهمیت رعایت تمامیت و صداقت پژوهش (Research Integrity) اشاره کرد و گفت: ما معتقدیم که تحقق اصول اخلاقی پژوهش مستلزم آموزش گسترده جامعه دانشگاهی از جمله اساتید، دانشجویان و پژوهشگران است. بر همین اساس، در سال گذشته 8 کارگاه حضوری بنیادی در زمینه اخلاق پژوهش برگزار گردید و با استقبال گسترده شرکت‌کنندگان مواجه شد. این دوره‌ها به‌صورت منطقه‌ای نیز برگزار شده و دانشگاه‌های شهرکرد، کاشان و یزد به صورت وبیناری در آن مشارکت داشتند.
وی ادامه داد: در ارزیابی‌های اخیر مراکز تحقیقاتی دانشگاه، دبیرخانه اخلاق در پژوهش موفق به کسب امتیاز ۹۹ از ۱۰۰ شده و امسال نیز با کسب نمره کامل ۱۰۰ از ۱۰۰، رتبه نخست کشوری را از آن خود کرده است. این موفقیت‌ها حاصل تلاش بی‌وقفه همکاران و اعضای کمیته‌های اخلاق دانشگاه است.
دکتر شهریاری همچنین از اجرای طرح‌های تشویقی در زمینه اخلاق پژوهش خبر داد و گفت: فراخوانی تحت عنوان گرنت‌های تشویقی برای طرح‌های مرتبط با اخلاق در پژوهش، آموزش و بالینی برگزار شده است که با استقبال چشمگیری رو به رو شده و انگیزه پژوهشگران و اعضای هیئت علمی را برای ارائه طرح‌های با رویکرد اخلاقی افزایش داده است.
وی در پایان با اشاره به اهمیت جلب مشارکت دانشجویان گفت: برای ترویج فرهنگ اخلاق پژوهش در میان دانشجویان، فراخوانی جهت ارائه ایده‌های نوآورانه برگزار کردیم. از میان آنها طرحی با عنوان «Ethic Coffee» انتخاب و به وزارت بهداشت معرفی شد. این طرح شامل برگزاری جلسات گفت گو و تبادل نظر صمیمانه در زمینه اخلاق پژوهش است که با آغاز ترم جدید به صورت مستمر ماهانه برگزار خواهد شد. هدف ما ایجاد گفتمان فراگیر اخلاق پژوهش در سطح دانشگاه است که از طریق آموزش و مشارکت فعال تمامی اعضای جامعه علمی محقق خواهد شد.
