احداث مراکز دولتی و خصوصی مراقبتی در منزل
ترخیص بیمار از بیمارستان به معنی خاتمه یافتن نیازهای درمانی و مراقبتی نیست و لازم است بیماران جهت تداوم درمان و مراقبت بعد از ترخیص نیز حمایت گردند از همین رو ایجاد و راه اندازی مراکز مراقبتی در منزل تعریف شد ه است.
" مراکز ارائه خدمات و مراقبت های بالینی در منازل "مراکزی است که به منظور ارائه خدمات بالینی و بهداشتی شامل انجام کلیه دستورات پزشکی و پیراپزشکی و بهداشتی در منزل یا حداقل مراجعه مستقیم بیمار به مراکز کلینیکی و پاراکلینیکی تاسیس می گردد.
مراقبت در منزل نه تنها باعث افزایش کیفیت مراقبت و آسایش و راحتی بیمار می شود بلکه اثراتی همچون کاهش هزینه های درمانی،کاهش خطر ابتلاء به عفونت های بیمارستانی، بازگشت سریعتر بیمار به زندگی عادی، افزایش گردش تخت بیمارستانی و افزایش ایمنی بیمار و خانواده را بدنبال دارد.
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به منظور هدایت خدمات از داخل بیمارستان به خارج از آن، "مراکز مراقبت تسکینی" ، "مراکز مراقبت در منزل " و "مراکز مراقبت در پایان حیات" شکل گرفته که خوشبختانه این موضوع سبب شده تا در برنامه ششم توسعه کشور، گسترش ارائه خدمات و مراقبت ها از سمت بیمارستان ها به خارج ازبیمارستان تعریف شده و مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش واحد ترجمان دانش معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دکتر محسن شهریاری که با انجام طرح تحقیقاتی با عنوان " تدوین برنامه عملیاتی مرکز مراقبت در منزل تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان " در این زمینه مطالعه و بررسی داشته اظهار داشت: از سالها قبل این انگیزه در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پدیدار شد که خدمات و مراقبت های تعریف شده را می توان از بیمارستان ها به سمت خارج از بیمارستان هدایت نمود .
وی با بیان اینکه امروزه بسیاری از سیستم های پیشرفته دنیا خدمات مراقبتی و تسکینی را از داخل بیمارستان به خارج انتقال داده اند، افزود: ایجاد مراکز مراقبت تسکینی، مراکز مراقبت در پایان حیات و مراکز مراقبت در منزل ضمن اینکه برای بیماران و مددجویان با صرفه است، می تواند باعث کاهش بار بیمارستان ها نیز بشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: ایجاد مراکز مراقبت در منزل یک کار حرفه ای و بین رشته ای است و بسیاری از رشته ها از جمله پزشکی، پرستاری، توانبخشی و تغذیه ای را دخیل میکند و طی سالهای گذشته شاهد توسعه کمی و کیفی این قبیل مراقبت ها بوده ایم به طوری که در برنامه ششم توسعه کشور، ایجاد مراکز مراقبت در منزل اعم از دانشگاهی و غیر دانشگاهی ( دولتی و غیر دولتی ) جایگاه مشخص پیدا کرده است .
وی ادامه داد: گسترش ارائه خدمات مراقبت در منزل یکی از اولویت های معاونت پرستاری وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاری است که این موضوع نه تنها در راستای ماموریت حفظ و ارتقای سلامت جامعه است بلکه منجر به انجام طرح های تحقیقاتی متعددی شده است.
دکترشهریاری با اعلام اینکه در زمان کرونا مراکز مراقبت در منزل ، مورد توجه واقع شده و بسیاری از نیازهای مردم در منزل فراهم گشته و ساز و کار خود را پیدا کرد، افزود: با توجه به اینکه جامعه به سمت سالمندی پیش میرود و تا 20 سال آینده شاهد افزایش قابل توجه جمعیت سالمندی کشور خواهیم بود لذا توجه و احداث مراکز مراقبت در منزل اهمیت بیشتری پیدا میکند.
وی گفت: افزایش بیماریهای مزمن از جمله سرطان ها، بیماریهای قلبی و عروقی، تنفسی ، همودیالیز و اعصاب باعث شده که آموزش و مهارت مراقبت در منزل بیش از پیش احساس شود و ایجاد مراکزی مشابه خانه سالمندان جهت مراقبت و نگهداری بیماران مزمن ، به یک ضرورت تبدیل شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: احداث مراکز مراقبتی میتواند به آزاد سازی تخت های ویژه از جمله آی سی یو و سی سی یو در بیمارستان ها کمک کند .
وی با بیان اینکه احداث مراکز مراقبتی در سه فاز اجرایی خواهد شد، افزود:در این طرح تحقیقاتی با مراکز مشاوره مراقبت در منزل که حدود 60 مرکز در شهر اصفهان داریم، مصاحبه ای انجام و نیازها و چالش های آنها شناسایی شد و پس از آن ضمن مطالعه و مرور الگوهای بین المللی ، اطلاعات جمع آوری شده در اختیار متخصصین قرار گرفت و اولویت ها و راهبردها بر این اساس تعیین و برنامه عملیاتی تدوین شد.
وی با اعلام اینکه تا این مرحله ما در گام اول بوده ایم و گام دوم ، فرهنگسازی در جامعه برای پذیرش مراقبین سلامت در منزل از سوی خانواده بیماران و خود بیمار است، گفت: مراقبت مناسب و تخصصی باید در منزل و توسط نیروی انسانی کارآمد صورت گیرد و این مهم ، برای گام دوم تعریف شده و تربیت نیروی کارآمد و تخصصی و همچنین تدوین قوانین و مقررات لازم و تعرفه گذاری خدمات پرستاری در منزل ، باید از سوی وزارت بهداشت انجام پذیرد.
این محقق و پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بیان داشت:
تاکنون 52 خدمت پرستاری در کشور ما تعرفه گذاری شده که متاسفانه پوشش بیمه ای این خدمات هنوز نهایی نشده است و خدمات مراقبت در منزل هنوز تحت پوشش بیمه ها قرار نگرفته است. از این منظر دریافت کردن این مراقبت ها برای افرادی امکانپذیر است که توانایی مالی مناسبی داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه خدمات مراقبتی نیازمند پشتوانه قانونی و اخلاقی است تا بتواند تامین کننده امنیت پرستار در منزل و همچنین ایمنی بیمار باشد، ادامه داد: کدهای اخلاقی برای پرستاران و مراقبین سلامت در منزل، تعریف شده است و حتی یک اپلیکیشن مناسب و کاربردی هم در این حوزه طراحی شده است.
دکتر شهریاری با بیان اینکه در دوره همه گیری کرونا، افراد غیر متخصص زیادی در نقش پرستار و مراقبین سلامت وارد این حوزه شدند گفت: این موضوع میتواند آسیب رسان باشد و ساماندهی به وضعیت موجود و ایجاد فضای امن برای بیماران در مواقع نیاز، بسیار اهمیت دارد، بعلاوه آنکه تامین پوشش بیمه ای خدمات مراقبت در منزل می تواند گام مهمی در توسعه این خدمات در جامعه باشد.