اگر میخواهید افسرده نشوید، منیزیم بخورید
در سال 2023 طرح پژوهشی با عنوان "بررسی ارتباط میان منیزیم دریافتی با افسردگی، یک مرور نظام مند و فراتحلیل برروی مطالعات اپیدمیولوژیک " از سوی زهرا حاج هاشمی، دانشجوی دکتری تخصصی علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت. به گزارش واحد ترجمان دانش معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش ، میزان پایین منیزیم غذایی با افزایش خطر افسردگی همراه است.
تحقیقات نشان داده که هورمون سروتونین که باعث حس خوب و احساس رضایت می‌شود، برای تولید و عملکرد بهتر نیاز به منیزیم دارد. همچنین منیزیم از طریق تنظیم هورمون های دوپامین و نورآدرنالین، در کاهش خطر افسردگی نقش به سزایی دارد. علاوه بر این، این ماده ی معدنی نقش مهمی در تنظیم عملکرد سیستم عصبی مرکزی و فعالیت محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – غدد فوق کلیوی ایفا میکند. با توجه به اینکه افسردگی معمولا همراه با اضطراب پدیدار می‌شود، منیزیم از طریق مقاوم سازی بدن در برابر هورمون کورتیزول و استرس، منجر به کاهش خطر افسرگی می شود. همچنین با توجه به اثرات ضد التهابی منیزیم، افزایش دریافت آن منجر به کاهش خطر افسردگی و اضطراب خواهد شد.
"زهرا حاج هاشمی" در خصوص این طرح پژوهشی بیان داشت : با تغییر سبک زندگی، عادات و دریافت های غذایی، افزایش استرس و کاهش فعالیت فیزیکی، شیوع افسردگی در ایران و جهان در10 سال اخیر به شدت افزایش یافته است. لذا هدف از این مطالعه بررسی یکی از عوامل غذایی مرتبط در بروز افسردگی میباشد. وی افزود: استفاده از غذاهای فرآوری شده و کاهش مصرف منابع غذایی سرشار از منیزیم از جمله مغزیجات، غلات کامل، حبوبات، میوه ها و سبزیجات برگ سبز، از عوامل غذایی مهم و دخیل در افزایش شیوع افسردگی هستند. حاج هاشمی گفت: مطالعه حاضر یک مرور سیستماتیک و متاآنالیز میباشد که برروی 10 مقاله مربوط به تحقیق بر روی 63214 نفر انجام شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که افرادی که بالاترین دریافت منیزیم غذایی را داشتند در مقایسه با افرادی که پایین ترین مقادیر دریافت را داشتند، 34 درصد کمتر در معرض خطر افسردگی بودند. وی افزود: نتایج آنالیز دوز ریسپانس خطی نشان داد که هر 100 میلی گرم در روز افزایش منیزیم غذایی با 7 درصد کاهش خطر افسردگی همراه است. همچنین بر اساس اندازه گیریهای انجام شده ، افزایش منیزیم دریافتی از 170 میلی گرم به 370 میلی گرم در روز، روند نزولی علایم افسردگی را نشان داده است. این محقق و پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به افزایش میزان مصرف داروهای افسردگی و عوارض جانبی ناشی از آن ها، گفت: به منظور کنترل افسردگی در مبتلایان، لازم است قبل از دارودرمانی، یک برنامه غذایی سالم سرشار از مواد مغذی ازجمله منیزیم تنظیم شود. وی ادامه داد: مغزیجات، غلات کامل، حبوبات، میوه ها و سبزیجات برگ سبز منابع اصلی منیزیم هستند. و نیاز است این اقلام در سبد غذایی خانواده ها افزایش یابند تا از خطر افسردگی در امان باشند.
درپایان زهرا حاج هاشمی، دانشجوی دکتری تخصصی علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطر نشان کرد: اگرچه نتایج این مطالعه تاکید بر افزایش مصرف منیزیم دارد، اما منظور از افزایش مصرف منیزیم، درواقع تامین مقدار توصیه شده منیزیم از طریق رژیم غذایی می باشد. و این بدان معنا نیست که هرفرد با علائم افسردگی و بدون تجویز پزشک یا متخصص تغذیه، به مصرف خود سرانه مکمل منیزیم و یا سایر مکمل ها بپردازد. ضمنا گام اول، تامین منیزیم کافی از طریق رژیم غذایی می باشد. با اینحال، درصورت بروز علائم کمبود و بنابر تشخیص پزشک یا متخصص تغذیه، ممکن است مکمل منیزیم نیز تجویز شود.
این پژوهش با همکاری دکتر غلامرضا عسکری و دکتر فاطمه شیرانی صورت گرفته است.